Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz – streszczenie utworu
Księga IX. Bitwa
Nocą na zamek napadają Rosjanie i aresztują śpiącą szlachtę. W tym czasie do Soplicowa przybyła szlachta przyjazna Sędziemu i pomaga uwięzionym w dworku. Z rozkazu majora Pluta Dobrzyńskich zakuto w dyby i zostawiono na deszczu. Sędzia natychmiast wstawia się za szlachtą z Dobrzyna u Rosjan, lecz oni są nieubłagalni. Dopiero postęp księdza Robaka, który udaje zadowolonego z losu szlachty i upija Rosjan, pozwala na uwolnienie Dobrzyńskich. Podpity Plut naprzykrza się kobietom, za co dostaje policzek od Tadeusza. Rozpoczyna się bitwa. Walkę wygrywają obrońcy Soplicowa – mieszkańcy dworku i Dobrzyńscy.
Księga X. Emigracja Jacek
Nad Soplicowem rozszalała się burza. Szlachta, która brała największy udział w walce, w tym Tadeusz, kilku Dobrzyńskich i Hrabia, przygotowuje się do emigracji.
Przed odjazdem Zosia ofiarowuje Tadeuszowi relikwię św. Józefa, patrona zaręczonych, a Hrabia otrzymuje od Telimeny kokardę. Jacek Soplica pobłogosławił syna na drogę, lecz nie wyjawił się my, kim jest. Gdy wszyscy żołnierze opuścili Soplicowo, do rannego księdza Robaka Sędzia przyprowadził Gerwazego. Poprosił brata o sprowadzenie księdza, aby mu udzielił ostatniego namaszczenia, gdyż czuł, że nie przeżyje tej nocy. W obecności Sędziego i Gerwazego Jacek rozpoczyna swą spowiedź słowami: Jam jest Jacek Soplica… . Opowiada im historię swojego życia. Mówił o przyjaźni Stolnika, o miłości do Ewy, jedynej miłości swego życia. Wspomina swój ślub z nie kochaną kobietą, którą unieszczęśliwił żenią się tylko, by zapomnieć o Ewie. Nawet narodziny syna niczego nie zmieniły w jego postępowaniu. Nie zajmował się gospodarstwem, zaczął pić, więc wkrótce do domu zajrzała bieda. Jego żona zmarła z żalu, a Ewa wyszła za mąż za kasztelana witebskiego. Teraz żył tylko nienawiścią do Stolnika. Wspomina samotne wycieczki w okolice zamku. Podczas jednej z nich trafił na atak Moskali. Pomimo niewielkiej garstki obrońców, gospodarzowi udało się odeprzeć atak i triumfujący Stolnik wyszedł na ganek. Jacek rozgniewany powodzeniem Horeszki porwał karabin jednego z poległych Rosjan i strzelił. Stolnik zginął na miejscu, a Jacek został okrzyknięty zdrajcą narodowym. Gerwazy, który poprzysiągł zemstę na mordercy swego pana, odstępuje od tego zamiaru. Po spowiedzi wybaczył Jackowi. Powiedział też, że Stolnik przed śmiercią przebaczył swemu zabójcy. Wyczerpany opowiadaniem Jacek zamilkł. Ciszę przerwał Jankiel przynosząc Jackowi tajne pismo z informacją o wypowiedzeniu wojny Rosji przez Francję i o zamiarach przyłączenia Litwy do Księstwa Warszawskiego. Gdy tylko Sędzia skończył czytać list, przyjechał ksiądz z Najświętszym Sakramentem. Jacek umierał szczęśliwy.
Dodaj komentarz