Handel międzynarodowy od 1945 r. po czasu współczesne

II wojna światowa zakończyła wiodącą dominację Europy w handlu międzynarodowym. Na pierwszy plan wysunęły się Stany Zjednoczone, z którymi zniszczony i zadłużony Stary kontynent nie był już w stanie konkurować. Wspólnie podjęto decyzję o konieczności odbudowy ładu ekonomicznego. W tym celu powołano Bank Światowy, którego zadaniem była odbudowa zniszczonych po wojnie państw, a także Międzynarodowy Fundusz Walutowy, którego nadrzędną ideą była likwidacja ubóstwa w krajach dopiero rozwijających się (Białowąs 2006).

Stany Zjednoczone, jako nowy dominator, zainteresowane były wprowadzeniem warunków wolnego handlu. W wyniku kilkuletnich rokowań, 30 października 1947 r., powstał Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu mający na celu zniesienie barier handlowych między jego sygnatariuszami. Kolejną formą współpracy gospodarczej i handlowej była Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej, utworzona w 1948 r. Dwa lata później, z inicjatywy Roberta Schumana, powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali. Aby jeszcze bardziej zacieśnić współpracę gospodarczą, na mocy Traktatu Rzymskiego, powołano Europejską Wspólnotę Gospodarczą oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Państwa nieszerzone w EWG, postanowiły powołać Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Hadlu, aby nie doprowadzić do osłabienia własnej pozycji. Wciąż jednak, to te pierwsze ugrupowanie pozostawało silniejsze, a w latach 60. uzyskało aż 30% udziału w handlu światowym. W okresie powojennym wzrosła także rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które jeszcze bardziej pobudziły obroty handlowe (Białowąs 2006).

Lata 70., w porównaniu z wcześniejszym okresem rozkwitu, przyniosły załamanie gospodarcze, które objęło większość rozwiniętych i rozwijających się krajów. Spowodowane było głównie cyklem wcześniejszych recesji, kryzysem energetycznym, problemami systemu walutowego czy zwiększaniem się deficytów bilansów handlowych. Większość krajów ponownie uciekało się do praktyk protekcjonistycznych. Wszystko to odbiło się negatywnie na wielkości handlu światowego. Największy spadek światowego wolumenu eksportu obserwuje się w 1975 r. W okresie tym, jedynie dynamicznie rozwijał się handel Wschodu z Zachodem. Po krótkim ożywieniu, w 1979 r. nastąpiło ponowne załamanie w wyniku wzrostu cen ropy naftowej (Białowąs 2006).

Do roku 1982 zauważono wystąpienie następujących tendencji: nastąpił wzrost wymiany między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się, przy czym osłabła wymiana między rozwiniętymi krajami kapitalistycznymi oraz krajami zintegrowanymi. Na znaczeniu nabrał także obrót wewnątrzgałęziowy (Białowąs 2006).

W II połowie lat 80. XX w., aby uniknąć kolejnych problemów gospodarczych, podjęto próbę wprowadzenia nowych, liberalnych rozwiązań za sprawą Rundy Urugwajskiej GATT, która doprowadziła do zwiększenia międzynarodowych obrotów handlowych. Przy okazji powołano Światową Organizację Handlu, kontynuację GATT. Tendencja ta utrzymała się również w latach dziewięćdziesiątych aż po początek XXI wieku. Największy udział w światowym eksporcie i imporcie miała Unia Europejska. W 2003 r. pierwszeństwo Stanów Zjednoczonych w „dziedzinie eksportu” przejęły Niemcy, które również wiodły prym w imporcie. Tuż za nimi plasowała się Japonia i Chiny.  Najbardziej dynamiczny wzrost handlu nastąpił w Ameryce Łacińskiej. Najsłabiej wypadły kraje afrykańskie. W okresie tym, zauważono również rosnący udział w obrotach handlowych krajów rozwijających się (Białowąs 2006).

Odpowiednikiem Unii Europejskiej, w Ameryce Północnej stała się NAFTA, w Południowej MERCOSUR,  w Azji ASEAN,  zaś w Europie Środkowo-Wschodniej CEFTA (Białowąs 2006).

W ostatnich lata, dzięki postępującej polityce liberalizmu, obserwuje się nasilające zjawisko globalizacji, które polega na wzroście współzależności rynków i produkcji w większości krajów świata, poprzez handel towarami i usługami, międzynarodowe przepływy kapitału i technologii. Przykładem globalizacji może być wzrost znaczenia korporacji na arenie międzynarodowej. Dzięki niej wzrosła także rola Chin, której udział w światowym handlu jest obecnie kolosalny. Kraje, włączone w globalizację, osiągają wyższe PKB, wyższą dynamikę handlu i mniejszą inflację. Globalizacja doprowadziła do rozwoju handlu międzynarodowego (Białowąs 2006).