Stefan Żeromski – Syzyfowe prace – sprawozdanie recenzujące lekturę

Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego to jeden z największych dorobków polskiej literatury, na którym wychowało się wiele pokoleń.

Książka ta jest powieścią biograficzną, ponieważ sam autor występuje w roli głównego bohatera. Stefan Żeromski ukazuje w niej swoje życie za czasów zaboru rosyjskiego, w XIX w. Tematem tej powieści są stosunki w szkole, które pisarz poznał będąc jej uczniem w latach 1874-1886.

Głównym wątkiem lektury są dzieje polskiej młodzieży, która za wszelką cenę stara się zwalczyć rusyfikację. Poznajemy tu szkolnictwo w klerykowskim gimnazjum, gdzie są stosowane różne sposoby wynaradawiania młodzieży.

Rusyfikatorzy robią wszystko, aby wpoić uczniom swoją kulturę, tradycję, podczas gdy Polskę hańbią i pokazują w jak najgorszym świetle. Starają się wychować młodzież w nienawiści do Ojczyzny.

Rusyfikacja dotknęła także głównego bohatera powieści, Marcina Borowicza, któremu los stawia na drodze wiele niespodzianek i trudów. Autor przedstawia jego szkolne lata w gimnazjum – chwile radości, szczęścia, pierwszą miłość, a jednocześnie klęski i wszelkie niepowodzenia. Chłopak ten początkowo ulega naciskom rosyjskich nauczycieli, ale dzięki Bernardowi Zygierowi z czasem zrozumiał swój błąd i odtąd stał się młodym patriotą, gotowym nawet oddać życie za Ojczyznę.

Syzyfowe prace ukazują nam również życie ludzi po upadku powstania. Wydaje się, że tylko bogaci mają szanse na lepsze życie, podczas gdy chłopstwo skazane jest na ciężką pracę. Książka pokazuje nam jednak postać Andrzeja Radka, syna chłopa, który mimo wielkich trudów i przeciwności wytrwale dąży do celu i stara się zdobyć wykształcenie w klerykowskim gimnazjum.

Powieść uczy nas również patriotyzmu poprzez pokazanie walki o zachowanie tożsamości narodowej. Wbrew nauczycielom i srogim karom uczniowie chcą poznawać polską kulturę, tradycję i historię. Z wielkim zapałem studiują literaturę i zakładają kółka literackie.

Z pewnością dużą zaletą książki jest mistrzowskie ukazanie przeżyć bohaterów. Dzięki temu każdy czytelnik może lepiej wczuć się w daną sytuację. W lepszym poznaniu książki pomaga nam również indywidualizacja języka bohaterów co sprawia, że są oni bardziej realni.

Jedynymi minusami powieści są według mnie zbyt wolna akcja, co może niekiedy nudzić czytelnika. Przedstawienie wydarzeń jest również mało atrakcyjne. W dodatku mamy do czynienia z niejasnym zakończeniem – nie wiemy jak dalej potoczyły się losy bohaterów.

Uważam, że mimo drobnych wad, książka jest ciekawa i naprawdę warto ją przeczytać. Dzięki niej można wiele dowiedzieć się o szkolnictwie w zaborze rosyjskim, a przede wszystkim o życiu ludzi w tamtych czasach. Dzieło Stefana Żeromskiego przekonało mnie, że język i kultura polska nigdy nie zaginą, bo zawsze znajdą się ludzie, którzy będą o nią walczyć.