Filozofia starożytna – filozofowie i ich poglądy

Filozofia – umiłowanie mądrości, poszukiwanie prawd o człowieku. Początki myśli filozoficznych pojawiły się w Grecji w VII w.p.n.e., największy jednak rozwój nauki przypada na IVw.p.n.e. Słowo użyte po raz pierwszy przez Heraklita z Efezu.

Najbardziej znani filozofowie starożytni to :
* Tales z Miletu (625-545 p.n.e.)- pierwszy filozof, matematyk, astronom
* Pitagoras (572-497 p.n.e.)- filozof, matematyk

* Heraklit z Efezu – twórca myśli panta rei czyli wszystko jest zmienne, wszystko płynie.
* Sokrates (469-399 p.n.e.)- nauczyciel Platona, glosił absolutyzm i intelektualizm etyczny. Za najwyższe dobro człowieka uważał cnotę, która zapewnia szczęście i pożytek, a co z kolei można osiągnąć po przez wiedzę. Uważał, że o postępowaniu człowieka decyduje jego moralna świadomość, a zło pochodzi z nieświadomości. Był przeciwnikiem demokracji ateńskiej, skazany na smierć przez wypicie cykuty.
* Platon (427-347 p.n.e.)- uczeń Sokratesa, twórca platonizmu oraz teorii uznającej dwa rodzaje bytów: pierwszy, który poznajemy przez zmysły i drugi- poznawalny przez pojęcia. Platon glosił wyższość duszy nad ciałem, wiedzy wrodzonej nad zmysłową. Uważał, że dusza jest nieśmiertelna, doskonalsza od ciała, które jest dla niej więzieniem.
* Arystoteles (384-322 p.n.e.)- uczeń Platona. Dał podstawę metafizyce, czyli nauce o bycie. Twierdził, że poznanie odbywa się za pomocą rozumu i zmysłów i w przeciwieństwie do Platona uznawał, że nie ma pojęć wrodzonych, a umysł człowieka jest nie zapisaną tablicą, która zapełnia się w trakcie zdobywania wiedzy i doświadczenia. Zajmował się psychologią, zoologią, a także teorią literatury, jego Poetyka to pierwszy manifest sztuki klasycznej. Zdaniem Arystotelesa celem poezji jest oczyszczenie duszy ludzkiej. Autorom tragedii zalecał przestrzeganie zasad jedności czasu, miejsca i akcji. Rozważał problem szczęścia, które według niego może osiągnąć tylko ten, kto czyni dobro i żyje cnotliwie.
* Epikur z Samos (341-270 p.n.e.)- twórca epikureizmu. Uważał, że celem człowieka jest szczęście, które jest dobrem najwyższym. Według niego człowiek jest szczęśliwy, gdy nie cierpi, lecz osiąga przyjemności. Samo życie to radość, którą zapewnia zdrowie ciała i spokój duszy. Należy się więc uwolnić od strachu przed śmiercią i bogami, cenić wygody i uciechy, używać życia, kiedy jest nam dane. Stąd słynne powiedzenie carpe diem– chwytaj dzień. Środkami do osiągnięcia szczęścia jest cnota i rozum.
* Zenon z Kition (336-269 p.n.e.)- twórca stoicyzmu. Stoicy za najwyższe szczęście i dobro człowieka uznawali cnotę. By to osiągnąć należy zachowywać spokój, kierować się rozumem, być obojętnym na ból i przyjemności, panować nad sobą, swymi emocjami, zachowywać równowagę duchową, nie ulegać namiętnościom, wybierając zawsze cnotę i dobro, a  nie rozkosz.