Adam Mickiewicz – Pielgrzym – Interpretacja i analiza

Sonet Adama Mickiewicza Pielgrzym wyraża tęsknotę poety za utraconą ojczyzną.

Utwór zbudowany jest na zasadzie lirycznego monologu tytułowego bohatera przepełnionego smutkiem i nostalgią za opuszczonym krajem. Podmiot liryczny, wieczny pielgrzym, chociaż zachwycony jest krajobrazem egzotycznego kraju, to jednak nieustannie powraca myślami do dalekiej ojczyzny i do pierwszej pozostawionej tam miłości.

Pierwsza część wiersza zawiera opis pięknego krajobrazu krymskiego, gdzie niebo jasne, rubinowe morwy, złote ananasy, jest to zdaniem podmiotu lirycznego kraina dostatków i krasy. W kolejnej strofie zestawia ze sobą wspaniałe bogactwa i przepych wschodu ze zwykłym, wiejskim krajobrazem opuszczonej na zawsze Litwy.

Część druga sonetu wyraża refleksje nad losem człowieka – tułacza skazanego na nieustanną pielgrzymkę. Nieustannie powraca myślami do dalekiej ojczyzny, do lasów, które szumiały milej niż śpiewają słowiki Bajdaru, do trzęsawisk litewskich piękniejszych niż rubinowe morwy, złote ananasy. Porównuje piękno otaczającego go świata do przyrody rodzimej.

Miłość do ojczyzny splata się z uczuciem do kobiety. Jest rozdarty wewnętrznie, bowiem jego serce pozostało na Litwie, przy opuszczonej niedawno kobiecie. Jego duszę dręczy niepewność, zadaje sobie pytanie czyż o mnie pamięta? Obawia się, że rozłąka może wymazać jego osobę z pamięci ukochanej.

Budowa: sonet zbudowany jest z 4 zwrotek, I i II – 4-wersowe, III i IV- 3-wersowe.

Środki artystyczne: apostrofa – Litwo!; epitety – niebo jasne, piękne lice, rubinowe morwy, złote anansy; metafora – piały mi wdzięczniej twe szumiące lasy.