Przedwiośnie – Dzieje Cezarego Baryki na tle historii Europy – Stefan Żeromski
Po przybyciu do Warszawy Cezary Baryka udał się do znajomego matki, Szymona Gajowca, urzędnika w Ministerstwie Skarbu, który pomaga urządzić mu się w stolicy. Zgodnie z marzeniami rodziców rozpoczyna studia medyczne. Wkrótce wybucha wojna polsko-rosyjska, w której wziął udział. Wykazał się dzielnością, ale najistotniejsze jest to, że Baryka poczuł się Polakiem.
Na froncie poznał Hipolita Wielosławskiego, bogatego ziemianina, który zaprosił go do swego majątku w Nawłoci. Tutaj ma okazje poznać lekkomyślne, beztroskie życie polskiego ziemiaństwa upływające wśród zabaw, spotkań towarzyskich, polowań i pikników. Tu też rozegrały się dramaty miłosne Cezarego. W czasie pobytu w Nawłoci, Baryka uwikłał się w romans z piękną właścicielką sąsiedniego majątku, Laurą Kościeniecką. Młoda wdowa zawładnęła jego sercem, że tracił rozum z miłości. Myślał nieustannie, jak spotkać się potajemnie z ukochaną. Ale ich romans zakończył się nieszczęśliwie, Laura wybrała narzeczonego Barwickiego. Gdy po wielu miesiącach zobaczyli się z Laurą, pomimo że nadal ją kochał, był na tyle silny, żeby zdecydować, że związek z mężatką nie ma przyszłości.
W Nawłoci poznał jeszcze dwie panny, które jednocześnie się w nim kochały. Była to Karolina Szarłatowiczówna, cioteczna siostra Hipolita oraz Wanda Okszyńska. Początkowo fascynowała go beztroska i piękno wiejskiego życia, ale szybko zauważa panującą tam społeczną niesprawiedliwość, nędzę, ciężką pracę chłopstwa i lekkomyślność szlachty. Te sielankowe życie w Nawłoci zostaje nagle zakłócone śmiercią Karoliny. Prawdopodobnie otruła ją zazdrosna o Cezarego, bez wzajemności w nim zakochana, Wanda Okszyńska. Baryka nie czuł się winny śmierci dziewczyny, choć go pośrednio obarczono winą, zwłaszcza, że miłość do laury uczyniła go obojętnym, na westchnienia obu panien.
Dodaj komentarz