Fiodor Dostojewski – Zbrodnia i kara – Piękno zbawi świat – o zmartwychwstaniu Raskolnikowa

W powieści Fiodora Dostojewskiego Zbrodnia i kara pojawia się fragment Ewangelii mówiący o wskrzeszeniu Łazarza, który nawiązywał do życia Raskolnikowa. Zabójstwo i choroba Rodiona symbolizuje śmierć, zaś przyznanie się do winy i do zła jest symbolem wskrzeszenia. Ewangelia wskazała mu drogę postępowania, którą należy kroczyć by żyć szczęśliwie.

Dostojewski ukazał duchowy dualizm bohatera: raz jest dobry i uczynny, innym razem chłodny i wyniosły. Raskolnikow zamordował z powodu pewnej teorii. Jest głęboko rozgoryczony i zły, że Bóg pozwala na takie niegodziwości i plugastwa, że tacy ludzie jak lichwiarka, Piotr Łużyn i Swidrygajłow żerują na cudzym nieszczęściu.

To morderstwo jest wyrazem buntu wobec boskiego porządku świata, w którym jedni mają wszystko, są szczęśliwi, a inni nie mają nic, muszą akceptować warunki bogaczy. Chciał udowodnić, że lekceważy normy moralne dekalogu i może żyć ignorując kategorie dobra i zła.

Myślał, że po zabójstwie będzie czuł ulgę i zadowolenie, lecz stało się odwrotnie. Miał złe sny, wyrzuty sumienia, był zmęczony śledztwem i ciągłym udawaniem – są to powody, które stają się początkiem drogi do duchowego zmartwychwstania. Bohater powoli dojrzewa do przemiany, przede wszystkim pod wpływem Soni. Podczas rozmowy z dziewczyną Raskolnikow przyznaje się do zabójstwa, dzieli się z nią problemami. Ta nakłania go by wykrzyczał światu zabiłem, czyli żeby zrzucił swoje winy.

Długo nie rozumiał swojej winy, jednak po chorobie uświadomił sobie, że człowiek to nie tylko wola i ciało, ale również serce i sumienie. Sonia usiłuje ratować jego duszę, tym bardziej, że przyszedł sam do niej, by wspólnie z nim przeczytała fragment Biblii o wskrzeszeniu Łazarza. Dziewczyna rozumie to jak rozpaczliwy sygnał wysłany przez niego, iż oczekuje on pomocy od drugiego człowieka, że nie da rady sam udźwignąć ciężaru.

Rodion prosząc Sonię o Ewangelię, pogodził się również z Bogiem. Było to wyrazem chęci posiadania Boga obok siebie, chęć życia z Nim w zgodzie i według Jego zasad. Szukał wiary, chciał uwierzyć w Boga, ale często spotykał się z zaprzeczeniem wiary. Jednak dzięki Soni zbliżył się do Boga. Wyszedł od negacji Boga, a zakończył jako człowiek łaknący słowa bożego i poszukujący w Ewangelii drogowskazów.

Wszystko to wpłynęło na jego zmartwychwstanie. Do nawrócenia Rodiona doszło na wiosnę, jest to symboliczny moment dla każdego chrześcijanina, wtedy właśnie Jezus Chrystus po trzech dniach zmartwychwstał. Raskolnikow przyjmuje z pokorą wyrok skazujący go na zesłanie, znajdując w nim szansę wewnętrznego oczyszczenia.