Stanisław Witkiewicz – Witkacy – W małym dworku – streszczenie

Sztuka Witkacego W małym dworku jest parodią realistycznego dramatu Tadeusza Rittnera W małym domku.

Akcja sztuki Rittnera rozgrywa się małym, galicyjskim mieście. Doktor, będący u szczytu kariery, zostaje burmistrzem. W przypływie zazdrości zabija swoją żonę, która go zdradziła. Sąd go jednak uniewinnia i następnie on wyjeżdża w podróż po świecie. Pozostawionymi córkami opiekuje się kuzynka Doktora, Wanda. Jej wielbiciel nauczyciel Sielski stara się ocenić motywy postępowania obu małżonków. Maria zdecydowała się na romans, ponieważ mąż ją lekceważył, nie okazywał czułości. Z kolei Doktor uważał, że to ona zmarnowała mu życie, bo gdy zaszła w ciążę musiał się z nią ożenić, z prostą dziewczyną. Zrobił to tylko ze względu na presją otoczenia.

Gdy wraca z kilkumiesięcznej podróży, jego miejsce w szpitalu jest zajęte, a dawni przyjaciele unikają go.

Jak się okazało uniewinniający wyrok nie zmylił opinii publicznej. także wyrzuty sumienia nie pozwoliły mu spokojnie żyć, wymierza sam sobie sprawiedliwość i popełnia samobójstwo.

Zupełnie inaczej jest w utworze Witkacego. Bohaterowie zachowują się w sposób nieco dziwny, niezrozumiały. Duchy spotykają się i rozmawiają z ludźmi, trupy ożywają. Witkacy szydzi ze znanych stereotypów etycznych takich jak ognisko rodzinne czy świętość małżeństwa.

Witkacy przedstawia osieroconą przez matkę rodzinę, ojca z dwiema córkami, którymi opiekuje się kuzynka. Gdy pojawia się duch matki, córki rozmawiają z nią, jak z normalną, żywą osobą, która ciągle kłamie. Twierdzi, że żaden mężczyzna nie był jej kochankiem, a przyczyną śmierci był tak wątroby. Ale gdy obecni w mieszkaniu mężczyźni, rządca, kuzyn poeta, oraz mąż zaczynają czytać pamiętnik zmarłej, dowiaduje się o związkach każdego z rywali z autorką pamiętnika.

Widmo uczestniczy w śniadaniu i co się okazuje, normalnie je, śpi, a nawet pije wódkę. Matka nakłania Amelkę i Zosię do wypicia trucizny, one ochoczo popełniają samobójstwo. Mąż zabija się wystrzałem z pistoletu, a ci bohaterowie, którzy pozostali przy życiu, spokojnie zaczną spożywać kolację.

Witkacy zmieniając realistyczną sztukę Rittnera zmienił na fantastyczną, aby wstrząsnąć wyobraźnią widza i zaszokować go.