Adam Mickiewicz – Bakczysaraj – Interpretacja i analiza

Sonet Adama Mickiewicza Bakczysaraj wyraża refleksje poety na temat przemijania ludzkich wartości i wieczności natury.

Tytułowy Bakczysaraj to stolica chanów krymskich, wymarłe miasto, które zachwyciło podmiot liryczny swą egzotyką i bujną roślinnością.

Część pierwsza sonetu jest opisem pałacu chana, niegdyś wspaniałego, teraz opuszczonego i zaniedbanego, będącego siedliskiem gadów i szarańczy i bujnej roślinności, której powoje obrosły głuche ściany i sklepienia, niszcząc dzieło człowieka i zacierając jego ślady: Zajmuje dzieło ludzi w imię przyrodzenia I pisze Balsazara głoskami RUINA. W powyższym fragmencie poeta nawiązuje do tajemniczego napisu, który według Biblii, pojawił się na ścianie płaczu króla Babilonu, Baltazara i był zapowiedzią klęski.

Część druga utworu zawiera refleksję poety, wywołaną widokiem opustoszałych ruin, dotyczącą przemijania wszystkiego, zarówno budowli, jak i uczuć, które towarzyszyły ich powstawaniu. Ocalała jedynie stojąca pośrodku sali fontanna haremu, która skarży się na mijający czas: Gdzież jesteś, o miłości, potęgo i chwało! Wy macie trwać na wieki, źródło szybko płynie, O hańbo! wyjście przeszły, a źródło zostało. Ona oparła się potędze przemijania, destrukcyjnemu działaniu czasu.

Poeta przypomina w sonecie, że natura zawsze wygrywa z człowiekiem, wszystko, co jest dziełem ludzkich rąk jest nietrwałe i przemija.

Budowa: sonet zbudowany jest z 4 zwrotek, I i II- 4-wersowe, III i IV- 3-wersowe.

Środki artystyczne: epitety – okna różnofarbne, perłowe łzy, głuche ściany; metafory – trony potęgi, miłości schronienia.