Henryk Sienkiewicz – Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela – Jaka jest intencja noweli?

Nowela Henryka Sienkiewicza Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela jest protestem polskiego pisarza przeciwko sytuacji polskich dzieci w szkole będącej pod presją zaborcy, ukazuje stosunek niemieckich nauczycieli do polskich uczniów.

Autor zwraca uwagę na los polskich dzieci, które musiały się uczyć w języku niemieckim, narzucano im niemiecką kulturę, walczono z polskością. Na przykładzie głównego bohatera, Michasia Sienkiewicz pokazał, iż pomimo wielkiego wysiłku i ciężkiej pracy chłopiec nie może poradzić sobie w szkole objętej ścisłą germanizacją. Niemieccy nauczyciele wciąż narzekają na jego polski akcent, nie potrafią i nie starają się zrozumieć swych uczniów, poniżają ich.

Uczniowie są przeciążani nadmiernie nauką, nie zdobywają żadnych praktycznych umiejętności, gdyż bezduszny system nauczania przyjęty w niemieckiej szkole oparty jest na bezmyślnym pamięciowym wkuwaniu i bezwzględnym posłuszeństwie wobec nauczycieli. Nauka uczniów nie cieszy, lecz często jest przykrym obowiązkiem. Pozbawieni są praktycznie dzieciństwa, wspólnych zabaw z rówieśnikami, tracą zdrowie.

Są szykanowani przez niemieckich nauczycieli, którzy ze wszystkich sił dążą do wynaradawiania polskiej młodzieży i dzieci. Wyśmiewają historię i kulturę polską, powodują zamęt w głowach młodych ludzi, dla których te wartości były szczególnie ważne. Henryk Sienkiewicz wyznacza istotną rolę rodzinie, odpowiedzialną za przekazanie dzieciom narodowej tradycji, a także na wychowanie ich w duchu miłości ku ojczyżnie.