Sonet Jana Kasprowicza Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach ukazuje rozważania poety na temat sensu ludzkiego życia.
Utwór obejmuje cykl czterech sonetów, w których poeta realizuje poetykę symbolizmu i impresjonizmu. Na tle piękna górskiej przyrody rozgrywa się mały dramat o wyraźnie symbolicznym charakterze. Krzak dzikiej róży i próchniejąca limba symbolizują dwie odmienne postawy życiowe.
Krzak dzikiej róży rośnie nad stawem, przy szarej skale. Samotny, senny, zadumany tuli się do zimnej skały, jakby się lękał tchnienia burzy. Na ziemi, tuż obok próchnieje pień starej limby, który przypomina róży o przemijaniu i nieuchronności śmierci. Tak więc kwitnąca na tle pięknych górskich pejzaży róża stanowi symbol życia, a jednocześnie-piękna, młodości, barwy, zaś limba-to symbol nieuniknionej śmierci oraz przemijania, smutku, samotności, starości, choroby i brzydoty.
Przedstawiona sytuacja to prawdopodobnie symbol grozy ludzkiego bytu. Krzak róży boi się najmniejszego podmuchu wiatru, niepokoi się o swe życie, z kolei limba przypomina o tym jak szybko mija czas, jak łatwo młodość i uroda mogą się zmienić w chorobę i brzydotę.
Poeta w sposób impresjonistyczny opisuje przyrodę gór. Jest to obraz pełen kolorów: ciemna zieleń smreków, pawiookie stawy, blady błękit wiewnych fal, krwawy pas róży na szarej skale. Świeci słońce, pachną zioła, pojawia się rosa, nad doliną unosi się mgła, przebiega stado kozic, przelatują ptaki. Poeta stosuje onomatopeje – wyrazy dźwiękonaśladowcze: świstak gdzieś świszcze spod kamienia.
Budowa: każdy z sonetów zbudowany jest z 4 zwrotek, 2- czterowersowych i 2- trzywersowych.
Środki artystyczne: epitety- pawiookie, pąs krwawy, białobłękitne fale.
personifikacja- Skronie do zimnej tuli ściany krzak
onomatopeje- świstak gdzieś świszcze…