Dramat Wyspiańskiego Wesele określany jest mianem dramatu symbolicznego. Symbolika utworu wiąże się z aktem drugim, fantastycznym.
Wyspiański posłużył się symbolicznymi widmami, ażeby wzbogacić charakterystykę bohaterów Wesela, pełniej określić ich poglądy.
Po wybiciu północy, Panna Młoda za namową Poety zaprasza na wesele stojącego za oknem Chochoła. Chochoł, jak Guślarz z Dziadów Mickiewicza, przywołuje duchy według zasady: Co się w duszy komu gra, co kto w swoich widzi snach. W scenie grozy, tajemniczości, w mroku rozświetlonym światłem małej lampki, ukazują się zjawy, postaci znane z historii Polski, ożywają bohaterowie z obrazów Matejki, wiszące w weselnej chacie. Rozpoczyna się spór realnych postaci dramatu z widmami.
Dziennikarza odwiedza Stańczyk, sławny błazen królewski, symbol patriotyzmu i mądrości politycznej. Przypomina wspaniałe chwile historii polskiej. Znany był z kąśliwych żartów, ostrych kpin i ciętego języka. Stańczyk wita Dziennikarza „Salve bracie”, wliczając go tym samym w poczet błaznów. Dziennikarz doskonale wie, że jako przedstawiciel pracy nie wypełnia swego zadania. Mając możliwość wzięcia spraw narody w swoje ręce, nie korzysta z tego daru. Skarży się Stańczykowi: Nad przepaścią stoję i nie znam, gdzie drogi moje. Ten z kolei widząc, ze Dziennikarz nie jest w stanie głosić potrzebnych narodowi idei, wręczył mu błazeńską laskę.
Poecie, którym był Kazimierz Przerwa-Tetmajer, przyrodni brat Gospodarza, jawi się zakuty w zbroję rycerz Zawisza Czarny, będący symbolem męstwa, bohaterstwa, ludzkiego honoru i patriotyzmu. Zjawa Rycerza odpowiada głęboko skrywanej tęsknocie Poety za mocą, której szuka, sięgając do odległej przeszłości. Jednak lęki biorą górę, świadomość słabości i niewiara zwyciężają. Rycerz zarzuca Poecie jego bezczynność, brak literatury nawołującej do zbrojnej walki i niosącej nadzieje. Zadaje mu pytanie: A czy wiesz, czym ty masz być? O czym tobie marzyć, śnić?, i przypomina mu zwycięską bitwę pod Grunwaldem. Wizyta rycerza upewni Poetę, że nie był tym, kim powinien być. Że jego twórczość dotyczy spraw martwych, nieważnych, niemających większego znaczenia dla narodu.
Widmo hetmana Branickiego ukazuje się Panu Młodemu. Branicki był przywódcą konfederacji targowickiej, został uznany za zdrajcę i sprzedawczyka. Wraz z nim pojawia się chór oskarżający go o ciężkie przewinienia wobec narodu. Jest on reprezentantem klasy szczególnie odpowiedzialnej za zgubę narodu. Swoim zachowaniem reprezentuje pychę, egoizm i sprzyjanie zaborcom za odpowiednią zapłatą. Krytykuje małżeństwo z chłopką, mówiąc: Czepiłeś się chamskiej dziewki?! Polska to wszystko hołota.
Wesele pokazało, że nie ma teraz jedności w narodzie i nie było jej nigdy. Rozmowa Pana Młodego z hetmanem uświadomiła bohaterom, że tak jak mają swoje grzechy wobec narodu chłopi (rabacja galicyjska), tak też wiele na sumieniu mają panowie: nieliczenie się z chłopami, pogardzanie nimi, egoizm, zdrada.
Na weselu zjawia się także widmo Jakuba Szeli, będącego przedstawicielem buntu chłopskiego. On z kolei ukazuje się Dziadowi, który doskonale pamięta wyzysk jaki uprawiała szlachta. Przypomina rzeź galicyjską z 1846 r., w której polała się polska krew, domaga się dopełnienia zemsty na szlachcie.
Wernyhora odwiedza z kolei Gospodarza. Przybywa do niego z rozkazem, misją przymierza pomiędzy inteligencją i chłopstwem, zorganizowania narodowego powstania. Wernyhora jest symbolem solidarności klas, a Gospodarz to inteligent żyjący wśród chłopów już wiele lat. Gospodarz otrzymuje od Wernyhory złoty róg, jego dźwięk ma wskrzesić narodowego ducha w zebranych i zjednoczonych powstańcach. Jest symbolem mocy narodu, woli walki i ducha bojowego.
Jednak zapał Gospodarza szybko mija. Przerażony wzięcia sprawy w swoje ręce, za namową żony, przekazuje go Jaśkowi, któremu powierza misję zwołania chłopów. Beztroski Jasiek werbuje chłopów, ale w pogoni za czapką z pawich piór – gubi złoty róg. Oznacza to, że również młode pokolenie nie jest dojrzałe i gotowe do wspólnej z inteligencją walki o niepodległość. Złoty róg jest symbolem zagubienia wewnętrznej siły narodu, którą należy odnaleźć.
Obok Wernyhory szczególną rolę odgrywa widmo Chochoła, który przygrywa poruszającym się w ospałym tańcu weselnikom. Chochoł to słomiana kukła, którą zimą przykrywa się róże, by na wiosnę zakwitły. Chocholi taniec oznacza zbiorową niemoc, marazm. Chochoł jest znakiem ukrytego jeszcze, ale możliwego odrodzenia. Jest symbolem nadziei na nadejście czasów, kiedy naród dojrzeje do podjęcia wszelkich czynów w obronie wielkich spraw.