Maria Kuncewiczowa w powieści Cudzoziemka dokonała psychoanalizy Róży, ukazując w ten sposób portret psychologiczny bohaterki, która doświadczyła dwóch bardzo bolesnych zawodów życiowych. Oba dotyczyły niezwykle ważnych sfer życia: miłości i sztuki. Została porzucona przez pierwszą i jedyną prawdziwą miłość swego życia, Michała oraz dotknęła ją niemożność spełnienia ambicji artystycznych z powodu wady nadgarstka.
Róża, będąc u kresu swoich dni stara się analizować własną psychikę, próbuje odnaleźć przyczyny nieudanego życia. Zgodnie z teorią Freuda Róża miała kompleks niższości, dlatego całe jej życie emocjonalne zostało zablokowane – kompleks niespełnionej miłości i kompleks wielkiej artystki, marzącej o doskonałym wykonaniu koncertu D-dur Brahmsa. Poczuła się skrzywdzona, urazy z młodości sprawiły, że Róża zachowywała się jak rozkapryszone dziecko, które nie wiadomo czego chce, jest nieznośne, złości się, chce, aby ciągle na nim koncentrowała się uwaga wszystkich.
Bohaterka zaczęła żyć podwójnym życiem – oficjalnym, czyli dom, mąż, dzieci i wymyślonym, które dotyczyło tylko jej. Był w nim Michał, który nadal ją kochał oraz ona sławna skrzypaczka. Życie z rodziną było dla niej udręką, wszystko ją męczyło, złościło, niemal nic się jej nie podobało. To właśnie kompleksy z młodości były konsekwencją jej dalszego życia, ucieczką przed rzeczywistością w świat marzeń. Pod maską złośnicy kryła się zraniona kobieta, której odebrano to, co bezgranicznie kochała, której nikt nie potrafił pomóc. Dopiero pod koniec życia doktor Gerhard odkrył, że Róża ma przede wszystkim chorą duszę.