Bajka Ignacego Krasickiego Ptaszki w klatce mówi o pragnieniu wolności.
Utwór ma formę dialogu, ktory prowadzą ze sobą dwa uwięzione w klatce czyżyki: młody i stary. Młodszy z nich urodził się już w niewoli, nie zna więc smaku wolności i za nią nie tęskni.
Życie w klatce w jego przypadku jest czymś normalnym, dlatego zdziwiony ptaszek pyta starszego: Czemu płaczesz? Stary czyżyk, dawniej wolny marzy bowiem o wolności, pragnie swobody, rozumie jednak młodego, dlatego tak do niego mówi: Tyś w niej zrodzony-(…)- przeto ci wybaczę. Jam był wolny dziś w klatce- i dlatego płaczę.
Bajka powstała po I rozbiorze Polski, być może Krasicki chciał napisać o tragicznej sytuacji Polaków żyjących pod zaborami. Ptaki uwięzione w klatce są alegorią postaw rodaków zniewolonego kraju. Młodsi przystosowali się do życia w niewoli, starsi- tęsknią za wolną ojczyzną , nie potrafią się pogodzić z jej utratą.
Budowa: brak podziału na strofy, występują rymy parzyste.
Środki artystyczne: epitety- lepsze wygody,
alegoria- ptaki uwięzione w klatce-postawy zniewolonych Polaków,
mowa niezależna- Czemu płaczesz.