Balladę Adama Mickiewicza Romantyczność poprzedza motto zaczerpnięte z Hamleta Williama Szekspira, będące deklaracją światopoglądu romantyka: widzę znacznie więcej oczyma romantyka niż zmysłami.
Adam Mickiewicz przedstawia w utworze dwa punkty widzenia: pierwszy z nich to romantyczny, oparty na wierze i sercu, reprezentowany przez Karusię i narratora, drugi zaś to klasyczny – oparty na doświadczeniu i rozumie, reprezentowany przez starca.
Karusia, bohaterka ballady jest dziewczyną z ludu, mówiącą prostym językiem. Miała ukochanego imieniem Jaś, który dwa lata temu zmarł. Dziewczyna z wielkiej miłości, tęsknoty i rozpaczy popadła w obłęd. Twierdzi, że zmarły kochanek odwiedza ją we śnie i z nim rozmawia. Jaś jest biały jak chusta, ma zimne dłonie, znika kiedy zaczyna świtać, kiedy zapieje pierwszy kur. Czasem obawia się zjawy, jednocześnie prosi, aby ukochany nie opuszczał jej.
Obłąkaną dziewczynę obserwuje tłum wieśniaków i mędrzec. Ludzie bardzo współczują rozpaczającej Kasi. Lecz ona nie słyszy co do nie mówią, najprawdopodobniej nie dostrzega ich obecności, gdyż bardzo czule i szczerze rozmawia głośno z ukochanym. Mędrzec natomiast szydzi z dziewczyny, ludu i poety (czyli, jak sam poeta wyjaśnia, Jan Śniadecki).
Karusia wierzy, że ten drugi świat jest lepszy, choćby dlatego, że kochankowie mogą w nim przebywać razem. W tym świecie nie jest samotna, nie cierpi, nie boi się, dlatego tak uporczywie chce w nim jak najdłużej pozostać.
Adam Mickiewicz ukazał samotną, nieszczęśliwą dziewczynę, o wrażliwym, czułym sercu, która znajduje oparcie wśród ludzi prostych. Romantyczny poeta stoi po stronie uczucia i wiary, wyrażając przekonanie, że wierzy o świecie nie można opierać jedynie na zmysłach i rozumie. Prawdy żywe to te, w które wierzą ludzie prości, kierujący się w życiu przede wszystkim sercem.