Wypracowania

Pan Tadeusz – Jacek Soplica jako nowy typ bohatera romantycznego – Adam Mickiewicz

Jacek Soplica, bohater utworu Adama Mickiewicza Pan Tadeusz, a późniejszy ksiądz Robak, jest przykładem bohatera romantycznego nowego typu. Jest postacią dynamiczną, zmieniającą się w czasie akcji. Tak burzliwe były jego dzieje i tak wielkie przemiany wewnętrzne, że jego biografia to charakterystyka kilku różnych osób.

Jacek Soplica pochodził ze średnio zamożnej szlachty, chociaż według Gerwazego … nic nie posiadał prócz kawałka roli, Szabli i wielkich wąsów od ucha do ucha. W młodości był ulubieńcem okolicznej szlachty, prowadził hulaszczy tryb życia. Słynął z awantur i bijatyk, typowy warchał i zawadiaka. Posiadał cechy przynależne polskiemu sarmacie: pycha, duma, pewność siebie i zarozumialstwo. Bywał nawet zapraszany przez miejscowego magnata Stolnika Horeszkę, uważał się za przyjaciela rodziny.

Horeszko zabiegał o względy Jacka, gdyż tez mógł dowolnie manipulować na sejmikach głosami okolicznej szlachty. Jednak, kiedy Jacek zakochał się ze wzajemnością w córce Horeszki – Ewie, dumny magnat nie zgodził się na ślub córki z ubogim szlachcicem, w ten sposób unieszczęśliwił ich oboje. Ewę wydał za mąż za kasztelana witebskiego, zrozpaczony Jacek poślubił pierwszą napotkaną dziewczynę, która urodziła mu syna Tadeusza, sama wkrótce zmarła.

Urażona ambicja i duma doprowadziła Jacka do krwawej zemsty. Miłość okazuje się dla niego uczuciem tragicznym, sprowadzającym nieszczęście. Gdy w 1792 r. Moskale zaatakowali zamek, Jacek zabił niedoszłego teścia. Zrobił to z zemsty, gdyż emocje spowodowane wyrządzoną przez Horeszkę krzywdą zwyciężyły. Bohater żałował swego czynu, tym bardziej, że został niesłusznie posądzony o zmowę z Moskalami i okrzyknięty zdrajcą narodowym: Bo fałsz, żebym był w jakiej z Moskalami zmowie, mówi Jacek na spowiedzi.

Po zabójstwie Stolnika jest skłócony ze światem i samym sobą, co jest również cechą bohatera romantycznego. W końcu zdaje sobie sprawę z nieszczęść, które spowodował. Następuje moment przełomowy w życiu i w charakterze Jacka, przechodzi wewnętrzną przemianę. Wyjeżdża do Rzymu, wstępuje do zakonu bernardynów. Jako ksiądz Robak stał się pokornym i cichym sługą bożym, nieco tajemniczy i pełen zagadek. Poświęcał się walce o wolność ojczyzny przelewając krew. W końcu został emisariuszem został emisariuszem narodowym, czyli wysłańcem konspiracyjnym na Litwie. Miał do spełnienia specjalną misję, by właśnie tu, w rodzinnych stronach organizować narodowy zryw. Jacek z narażeniem życia wędrował od dworu do dworu, w karczmach wiejskich agitował chłopów. Pragnął, aby w walce przeciw Moskalom uczestniczyły wszystkie warstwy społeczne, nie tylko szlachta, ale także chłopi. Troska o jedność społeczną i losy kraju to dla Soplicy sprawa wiary, miłości i obywatelskiej postawy. W czasie zajazdu na Soplicowo, walcząc bohatersko z Moskalami, zostaje ranny i umiera.

Jacek Soplica jest wzorem prawdziwego patrioty, który wszystko poświęcił w służbie dla ojczyzny, podobnie jak Konrad Wallenrod i Konrad z Dziadów. Mimo to, Soplica jest uważany za nowy typ bohatera w literaturze. Różni się od swoich poprzedników sposobem walki o wolność. Nie działał już samotnie, lecz do walki narodowowyzwoleńczej stara się zaangażować szlachtę i chłopów. Ta przemiana Soplicy jest znamienna dla całego pokolenia rewolucjonistów, którzy po upadku powstania listopadowego zrozumieć jak dużym błędem była samotna walka szlachty, która nie starała się pozyskać poparcia dla swych idei wśród polskiego ludu.

Jacek posiada wiele cech wspólnych z innymi bohaterami romantycznymi, a więc przeżywa nieszczęśliwą miłość, jest pełen wewnętrznego rozdarcia, i skłócony ze światem. Żarliwy patriotyzm i poświęcenie się dla ojczyzny powoduje, że przebaczamy Jackowi wszystkie jego grzechy młodości, zaliczamy go do tych bohaterów literackich, którzy stanowią dla nas wzory osobowe.

Exit mobile version