Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią – Popularność motywu danse macabre

Utwór Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią nawiązuje do jednego z najbardziej popularnych motywów średniowiecznej sztuki, głównie w literaturze i malarstwie, jakim było danse macabre (taniec śmierci). W sposób alegoryczny przedstawiono prowadzony przez Śmierć w postaci Kościotrupa taneczny korowód składający się z ludzi wszystkich stanów, co miało być potwierdzeniem na powszechność i wszechmoc śmierci.

Motyw ten przedstawiał najczęściej upersonifikowaną śmierć, początkowo w postaci rozkładającego się trupa, w późniejszych czasach szkieletu, która w nieustannym pląsie dopada każdego, siecze ludzi wszystkich stanów. Taniec miał symbolizować potęgę śmierci, wobec której wszyscy ludzie niezależnie od wieku, pochodzenia, majątku stają się sobie równi. W Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią Śmierć wciąga do tańca zarówno głupich, jak i mądrych, bogatych i biednych, młodych i starych, władców i poddanych.

Motyw tańca danse macabre miał budzić w człowieku strach, przerażenie i trwogę wobec nieuniknionej śmierci. Śmierć ma ogromną potęgę, władzę i możność decydowania zgodnie z wolą Boga o losie ludzi, którzy w chwili śmierci stają się sobie równi.