Kazimierz Moczarski – Rozmowy z katem – Wizerunek zbrodniarza bohatera powieści

Tytułowy kat, bohater powieści Kazimierza Moczarskiego Rozmowy z katem był likwidatorem warszawskiego getta;

Autor książki przesiedział z Jurgenem Stroopem kilka miesięcy w jednej celi więziennej i dlatego bardzo szczegółowo przedstawia dzieje faszystowskiej kariery zbrodniarza, który w obliczu śmierci pozwala sobie na całkowitą szczerość.

Jurgen Stroop, generał SS, sprawca wielu zbrodni przeciwko ludzkości, był odpowiedzialny za zagładę getta warszawskiego. Za swoje zbrodnie został skazany na karę śmierci, którą wykonano 6 marca 1952 r.

W czasie pobytu w więzieniu Stroop nie odczuwa skruchy i dokładnie opowiada o swoim życiu i okrucieństwach popełnianych na Żydach w czasie, gdy likwidowano getto warszawskie w kwietniu i maju 1943 r. Uśmiercił wówczas 71 tysięcy Żydów polskich i zamienił dzielnicę miasta w pustynię gruzu. Mówił: Płomieniami, żarem i dymem wykurzyliśmy Żydów! Panie, jak oni od tego podsmażania i wędzenia krzyczeli (…) Co prawda część popełniła samobójstwo, lecz resztę wysiedliliśmy i… natychmiast do wagonów, do Treblinki!

Podczas walki Żydzi nie byli bierni, bronili się dzielnie. Atakowali Niemców granatami, minami i ogniem z pistoletów. Hitlerowcy byli zaskoczeni oporem, jaki stawiali powstańcy. Jurgen Stroop powiedział: Był to twardy przeciwnik. Wobec tego nakazałem palenie obiektu. Użyliśmy wszystkich miotaczy płomieni (…) Sprawiliśmy Żydom i Warszawie wojenną rezurekcję: Iluminacja, fajerwerki pożarów, petardy z armat, grzechotanie karabinów, muzyka motorów (…) Wyciągamy Żydów z bunkrów. Żydzi skaczą z okien, balkonów, strychów, dachów (…) zabijamy ich. Stroop do końca swego życia pozostaje zagorzałym faszystą, obojętnym na cierpienia i śmierć milionów niewinnych ludzi, nie ma wyrzutów sumienia, nie załamuje się, nie żałuje swego postępowania. Nadal wierzy, że udział w ruchu nazistowskim był słuszny, pozwolił mu się wyrwać z prowincjonalnego miasteczka. Nie miał wykształcenia, chcąc zrobić karierę, uwierzył w ideologię Hitlera. Solidnie wykonywał swoje obowiązki, likwidację getta przeprowadził precyzyjnie i bezwzględnie, aby awansować na wyższe stanowisko. Moczarski dokonuje wnikliwej analizy osobowości człowieka – kata, zdominowanej przez nieludzką ideologię, w której jest miejsce na miłość względem rodziny, a z drugiej strony akceptację ludob