Tematem wiersza Jana Twardowskiego Wigilia są tradycje wigilijne. Podmiot liryczny, który występuje w 3 osobie l.p. zastanawia się, czym są święta dla współczesnego człowieka.
Ze smutkiem stwierdza, że ludzie w całym tym świątecznym zamieszaniu zapominają o tym, jaka jest naprawdę idea Świąt Bożego Narodzenia. Wielu ludzi traktuje bowiem wigilię i święta jako czas odpoczynku, przerwy w pracy, nauce. Dba o to, aby choinka była pięknie przystrojona, pod nią wspaniałe prezenty, a na stole dobre jedzenie.
Tak naprawdę troszczymy się o to, co nie jest najważniejsze. Święta wolno zatracają swój religijny charakter, zapominamy o ich sensie duchowym – wyciszeniu się, jedności i miłości z bliskimi, a także, by nasza dusza była przygotowana na spotkanie z Bożą dzieciną. Co raz także mniej śpiewamy nasze piękne polskie kolędy. Smutna jest nasza współczesna rzeczywistość zdaniem poety.
Budowa: wiersz składa się z 2 części, o różnej liczbie wersów każda. Wiersz biały, bezrymowy.
Środki artystyczne: epitety – puszysty ogon, przytulny szalik; personifikacje – mlaskały kluski, wprosiła się choinka; metafora – merdał puszysty ogon tradycji.