Jan Andrzej Morsztyn – Niestatek II – interpretacja i analiza

Wiersz Jana Andrzeja Morsztyna Niestatek II jest obrazem zmienności urody ukochanej kobiety.

Podmiot liryczny ukazuje zalety i wady urody ukochanej, w zależności od jej zachowania, zestawia je ze sobą. Gdy dama jego serca jest dobra, miła – to i wówczas jest piękna, kiedy zaś się złości – staje się brzydka.

W pierwszej części wiersza, a więc w trzech pierwszych wersach poeta opiewa jej urodę.

Wymienia zalety umiłowanej kobiety: ma wtedy błyszczące oczy, usta śliczne jak korale, delikatną, bladą cerę niczym zsiadłe mleko oraz piękne jak perła zęby. Tak właśnie wygląda, gdyż żyją ze sobą w zgodzie, o czym mówi czwarty wers: Póki mi, panno, dotrzymujesz zgody.

Gdy się pokłócą, podmiot liryczny natychmiast dostrzega ogromną różnicę w jej wyglądzie. Informuje o tym w trzech ostatnich wersach – czoło ma wówczas pomarszczone, pokryte rowkami jak deska do maglowania; oczy przypominają popiół, usta wydają się czeluścią, cera jej wydaje się nieświeża a włosy są jak pajęczyna. Jej uroda pod wpływem złych emocji trysła.

Takie zestawienie dwóch opozycyjnych znaczeniowo wypowiedzi, nazywa się antytezą jest charakterystyczne dla poezji barokowej.

Budowa: wiersz składa się z 8 wersów, o 11-zgłoskach. Rymy parzyste.

Środki artystyczne: przenośnia – usta koralem, purpurą jagody; kontrast – dwa obrazy ukochanej.