Panowanie Aleksandra Wielkiego zapoczątkowało epokę hellenistyczną. Do głosu doszły wielkie monarchie utworzone przez diadochów po śmierci władcy: Macedonia (Grecja i wyspy), monarchia Seleukidów (na wschodzie), Egipt z dynastią Lagidów.
Miasta-państwa straciły autonomię i suwerenność na rzecz wielkich monarchii.
Hellenizm oznacza kulturę powstałą w wyniku wymieszania kultury greckiej z kulturami wschodu. Głównymi ośrodkami stały się stolice wielkich monarchów. W szczególności Aleksandria w Egipicie – tam powstała biblioteka i muzeum.
Bardzo dobrze rozwinęła się literatura (poezja sielankowa, epiczna; komedia). Powstała filologia, rozwinęły się nauki przyrodnicze i matematyka (Archimedes, Euklides).
Sztuka hellenistyczna odznacza się ekspresją, naturalizmem, umiejętnością wyrażania bólu i cierpienia.
Ośrodkiem filozofii były Ateny. Najważniejsze nurty: epikureizm (jak żyć by stale odczuwać przyjemność), stoicyzm (Zenon z Kition – życie w spokoju, harmonii, zgodnie z naturą).
Rozwinął się również kult panującego, który zapoczątkował Aleksander Wielki. Władcę zaczęto uznawać za boga, gdyż dysponuje tak wielkim państwem. Kult panującego scalał tym samym wymieszaną etnicznie ludność.
Kultura hellenistyczna rozprzestrzeniła się na obszar od Morza Śródziemnego po Indie. Zachowała jednak grecki charakter, np. głównym językiem była greka, tylko Grecy mogli być urzędnikami, a Iliadę i Odyseję czytano wszędzie.