Wiersz Bolesława Leśmiana Dusiołek w kompozycji i stylu przypomina balladę. Narrator wykreowany został na ludowego gawędziarza, opowiadającego gromadzi słuchaczy historię Bajdały.
Tematem wiersza jest pretensja do Boga za istniejące zło, na które człowiek jest nieustannie narażony i z którym musi samotnie walczyć.
Bohater utworu Bajdała, wiejski gawędziarz, wędruje po świecie ze starą klaczą i z wołem.
Zmęczony upałem postanowił się przespać w przydrożnym rowie. Usnął, a we śnie napadł go Dusiołek – straszna zmora. Bajdała strasznie się zmęczył, gdyż zmora usiadła mu na piersi i zaczęła go dusić, aż coś warkło w chłopie.
Gdy się przebudził, za swe senne koszmary obwinił najpierw szkapę, potem wołu, a na końcu Boga, za to, że stworzył Dusiołka, a więc świat, w którym istnieje nie tylko dobro, lecz także zło: Nie dość ci, żeś potworzył mnie, szkapę i wołka, Jeszcześ musiał takiego zmajstrować Dusiołka!
Budowa: 11 zwrotek 4 wersowych. Rymy parzyste. Wiele zdań pytających i wykrzyknikowych. Środki artystyczne: porównanie – Wylazł z rowu Dusiołek, jak półbabek z łoża; przenośnia – Sterał się we śnie Bajdała; wykrzyknienia – O, rety – olaboga!.