Aleksander Fredro – Zemsta – Streszczenie

Akcja komedii Aleksandra Fredry Zemsta rozgrywa się w ciągu jednego dnia. Tematem komedii jest spór sąsiedzki o mur graniczny, który dzieli zamek zamieszkany przez Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka, a także posag, którym, jak się okaże, tylko pozornie dysponuje Podstolina, a o której rękę zabiega Cześnik.

Cześnik Raptusiewicz, stary kawaler stara się o rękę Podstoliny, trzykrotnej wdowy ze względu na jej pokaźny majątek. Rolę swata powierza Papkinowi, tchórzowi i utragiuszowi, mieszkającemu w jego zamku i wiernie mu służącemu.

Podstolina początkowo przyjmuje oświadczyny Cześnika. Papkin z kolei chciałby poślubić Klarę, bratanicę Cześnika, lecz ona drwi sobie z niego, kocha ze wzajemnością Wacława, syna Rejenta Milczka.

Klara jest właścicielką pół zamku, którą kupił kiedyś jej ojciec, a właścicielem drugiej jest Rejent, sąsiad Cześnika, z którym nieustannie wiedzie spór o mur graniczny. Rejent postanowił właśnie naprawić mur, czym doprowadził Cześnika do wściekłości. Sąsiad zaprotestował, że Rejent bez wcześniejszego uzgodnienia z nim przystąpił do naprawy muru i wyrzucił pracujących tam robotników. W gruncie rzeczy nie chodziło im o mur, lecz przede wszystkim o godność szlachcica, o honor, który nie pozwalał im na ustępstwa.

Tymczasem Rejent zmusza Wacława do ożenku z Podstoliną. Ta z kolei szybko wycofuje się z obietnicy danej Cześnikowi, tym bardziej, że w przeszłości z Wacławem łączył ją romans, i w niej to uczucie do końca nie wygasło. Jednak Wacław teraz kocha Klarę i pragnie, by to ona została jego żoną. Wreszcie Cześnik z zemsty nad Rejentem zmusza Wacława do małżeństwa z Klarą. Zemsta ta podoba się obojgu, a do ślubu nie trzeba ich wcale długo namawiać. Cześnik nie zjawił się na pojedynku z Rejentem, choć sam go wcześniej wyzwał. Zniecierpliwiony Rejent zjawia się w domu rywala w momencie, gdy ksiądz udziela młodym ślubu. Majątek Klary łagodzi Rejentowi gorycz porażki z Cześnikiem, i między sąsiadami kończą się waśnie. Największego pecha miał Papkin, który nie przewidział, że biorąc Wacława w niewolę do domu Cześnika, wprowadził swego największego rywala.