Wiersz Adama Asnyka Do młodych zawiera wskazówki romantyka dla młodych pozytywistów.
W wierszu tym podmiot liryczny zwraca się do młodego pokolenia pozytywistów z apelem o poszukiwanie prawdy jasnego płomienia i znajdowanie nowych, odkrytych dróg. Wierzy w postęp dziejowy, ewolucję myśli, nawołuje do poszerzania granic wiedzy i nauki. Jedynym rozsądnym wyjściem dla człowieka, który nie chce stać z boku, jest z żywymi naprzód iść, po życie sięgać nowe, poszukiwać nowych celów i dróg.
Tę mądrą myśl powinni podjąć przede wszystkim młodzi, a także ci, którzy wiedzą, iż Każda epoka ma swe własne cele i zapomina o wczorajszych snach. Asnyk konkretyzuje zadania tych, którzy będą sięgać po życie nowe: Nieście więc wiedzy pochodnię na czele I nowy udział bierzcie w wieków dziele, przyszłości podnieście gmach!
Poeta przekonuje o ciągłości historii i tradycji, przestrzega młodych, aby w imię nowych ideałów nie odrzucali wartości, które były cenne w epoce poprzedniej oraz dorobku minionych pokoleń: Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, Choć macie sami doskonalsze wznieść, Na nich się jeszcze święty ogień żarzy (…) I wy winniście im cześć! Młodzi nie powinni negować i ośmieszać poczynań poprzedników, lecz z nich czerpać i wykorzystywać dla postępu ich dokonania.
Poeta przestrzega pozytywistów, że tak jak oni pokonali romantyków, tak kiedyś następne pokolenie zmusi ich do odejścia w przeszłość: I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi, W ciemnościach pogasną znów! Tylko zachowując i pielęgnując dorobek poprzedników, mogą liczyć, że także ich osiągnięcia zostaną docenione przez następne pokolenia. Historii zawsze należy się szacunek.
Wiersz ten uważany jest za manifest programowy Asnyka, porównawczy do Ody do młodości Mickiewicza. Zarówno Mickiewicz, jak i Asnyk wieszczyli nadejście nowej epoki i konkretyzowali zadania, które nadchodzące pokolenie powinno wypełnić, aby stworzyć nowy, lepszy świat.
Budowa: zbudowany jest z pięciu, 5-wersowych zwrotek. Rymy żeńskie, przeważnie krzyżowe.
Środki artystyczne: epitety – jasnego płomienia, nowych, nieodkrytych dróg, barwnych mitów, legendowy mrok, święty ogień, Idealnych snów; wykrzyknienia – Szukajcie prawdy jasnego płomienia!; apostrofa – szukajcie, nieście, nie depczcie; personifikacja – Każda epoka (…) zapomina o wczorajszych snach; metafora – Szukajcie prawdy jasnego płomienia, Nieście więc wiedzy pochodnię na czele.