Zbigniew Morsztyn – Emblema 38 – Interpretacja i analiza

Wiersz Zbigniewa Morsztyna Emblema 38 ukazuje zmagania człowieka z grzechem pychy.

Pytanie retoryczne pary kochanków A to co za ptak, co świetnymi pióry roztoczył ogon i zadarł do góry?, wprowadza czytelnika w temat rozważań. Tym ptakiem jest paw, będący w wierszu symbolem pychy, który pyszno przechadza, pogląda po sobie i sam się swojej dziwuje osobie.

Paw, który według podmiotu lirycznego oprócz wielobarwnego ogona nie ma nic pięknego, jest niezwykle dumny ze swego wyglądu, a poza tym stał się także symbolem próżności. Pyszny człowiek zachowuje się podobnie jak paw.

W wierszu poeta rozwija motyw vanitas, czyli marność nad marnościami i wszystko marność. A więc wszystko co na ziemi przemija. Nie warto troszczyć się o wartości doczesne, jak: bogactwo czy piękno, gdyż one są ulotne jak pierze, prowadzą człowieka do zguby, przysłaniają mu wartości trwałe, zapewniające mu szczęście wieczne w niebie. Dlatego podmiot liryczny nazywa je pyszną bestyją.

Zmaganie człowieka z grzechem pychy zostało przedstawione przez Morsztyna w niezwykły sposób. Para kochanków strzela z łuku do pawia, by go zabić i w ten sposób uwolnić człowieka z grzechu pychy.

Budowa: wiersz ciągły, brak podziału na strofy. Rymy parzyste, dokładne.

Środki artystyczne: pytanie retoryczne – A to co za ptak, co świetnymi pióry roztoczył ogon i zadarł do góry?, apostrofa – weź mój Kochanku, łuk i strzały swoje, i ja swe wezmę, strzelajmyż oboje.