Oświecnie – prądy artystyczne epoki

W dobie oświecenia współistniały trzy odrębne prądy literackie: klasycyzm, sentymentalizm i rokoko. 

Klasycyzm – to kierunek literacki, który ukształtował się w Francji w drugiej połowie XVII wieku wsród poetów związanych z dworem Ludwika XIV w. Wzorowali się oni na literaturze greckiej i rzymskiej. Dbali o jasne i precyzyjne wyrażanie myśli, na ukazywaniu spraw bliskich czytelnikowi z doświadczenia, bądź zgodnych z jego wiedzą o świecie. Szczególny nacisk kładli na elegancję w formach wypowiedzi, do wykwintności słowa, lecz jednocześnie obowiązywała zasada prostoty i komunikatywności, jako nieodzowny środek skutecznego oddziaływania na społeczeństwo. Twórcą ówczesnej zasady nowej konwencji był francuski poeta i krytyk literacki Mikołaj Boileau. 

Sentymentalizm – był ważnym nurtem rozwijającym się obok klasycyzmu, podkreślającym rolę uczuć w poznaniu świata i człowieka. Głównym ideologiem sentymentalizmu był Jean Rousseau, autor Umowy społecznej, którą rozpoczyna słynne zdanie: Człowiek urodził się wolny, a wszędzie jest w okowach. Rousseau twierdził, że nauka i cywilizacja są jedną z przyczyn hamujących postęp moralny ludzkości, powodując chęć panowania i bogacenia się kosztem jednostek słabych, konieczny jest więc powrót do natury. Literatura sentymentalna wprowadza do swych utworów sprawy spychane dotąd na margines jak: życie wewnętrzne postaci, uczuciowe motywy ich postępowania i intymne doznania miłosne. Zajmuje się sprawami serca, analizą przeżyć ludzkich, przeciwstawia się nierówności społecznej. 

Rokoko – (z francuskiego- rocaille- ozdobna muszla) nurt ten pojawił się początkowo w sztukach plastycznych, a następnie stosowany był w odniesieniu do zjawisk literackich w twórczości francuskich pisarzy za panowania Ludwika XV. Rokoko nawiązywało do filozofii epikurejskiej, której zwolennicy szczęście człowieka utożsamiali z osiągnięciem przyjemności i unikaniem cierpienia oraz postulowali hasło carpe diem nakazujące korzystanie z chwili. Nurt ten w literaturze charakteryzował się w przyznaniu nadrzędnej roli kategoriom smaku, wdzięku i inteligencji. Rokoko z niechęcią odnosiło się do antyku i wzorów literackich przeszłości, odrzucało wszelkie reguły i przykłady. Typowymi dla rokoka gatunkami literackimi były: sielanka, anakrontyk, epigramat, poemat heroikomiczny. Rokoko wyznaczało także charakter życia dworskiego, przejawiającego się w atmosferze erotyzmu, słownego flirtu i zmysłowości.