Henryk Sienkiewicz – Potop – Problematyka. Znaczenie tytułu

Akcja powieści Henryka Sienkiewicza Potop rozgrywa się w siedemnastowiecznej Polsce, podczas potopu szwedzkiego. Król Karol Gustaw wykorzystał słabość polityczną Polski, która była uwikłana w wojnę z Rosją i zaatakował jednocześnie z trzech stron: Wielkopolskę, Litwę i Gdańsk.

Wojska szwedzkie zalały cały kraj, stąd przyjęło się nazywać ten fakt historyczny potopem szwedzkim. Szwedzi niszczyli i grabili wszystko, co napotkali na swej drodze.

Triumfalnemu pochodowi najeźdźców towarzyszyły morderstwa i rozboje. Zdobywali kolejne miasta, nawet opór Warszawy okazał się bezskuteczny. Armia szwedzka była świetnie uzbrojona, a do tego zdyscyplinowana, zaś pospolite ruszenie było pozbawione nie tylko właściwej organizacji, ale i często ducha bojowego. Polacy tracili nadzieję i wiarę w możliwość zwycięstwa. Trudna sytuacja Polski spowodowana była nie tylko przewagą sił wroga, lecz głównie wewnętrznym rozkładem Rzeczypospolitej. Szerzyła się bowiem prywata, anarchia, brak poczucia obowiązku wobec ojczyzny.

Henryk Sienkiewicz nie szczędzi słów krytyki pod adresem szlachty, przywiązanej do wygodnictwa i posiadanych przywilejów, dla której ważniejszy był własny interes i ogólne dobro. Szczególnie ostre zarzuty kieruje pod adresem magnatów, dla których wojna była okazją do wzmocnienia potęgi swych rodów, lub jak Janusz Radziwiłł, stworzyć dla siebie tron królewski.

Gdy sytuacja Polski wydaje się beznadziejna, Sienkiewicz wprowadza nowy wątek, który zmieni bieg wydarzeń. W różnych częściach kraju powstają oddziały podejmujące walkę z najeźdźcą. Pierwsze zwycięstwa i bohaterska obrona Częstochowy, budzą nadzieję na wolność, porywają coraz więcej Polaków do walki. Niemały wpływ na optymizm Polaków wywarł powrót ze Śląska króla Jana Kazimierza. Do walki przystąpił cały naród: szlachta, mieszczanie i chłopi, dzięki czemu Polska we wrześniu 1656 roku ostatecznie rozgromiła Szwedów, co zrehabilitowało Polaków w ich własnych oczach i oczach Europy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.