Fiodor Dostojewski – Zbrodnia i kara – Zachód leży w złu – odnieś się do zarzutów Dostojewskiego postawionym Europie Zach.

Dzieła, jakie Fiodor Dostojewski napisał po powrocie z zesłania przepełnione są głównie refleksją nad ateizmem, a szczególnie nad problemami ateizmu szerzącego się wtedy wśród rosyjskiej inteligencji, co jest wyrazem negatywnych wpływów z Zachodu Europy.

Jego twórczość była rodzajem protestu przeciwko szerzącemu się w ówczesnej Rosji kryzysowi wiary w Boga. Uważał, że Zachód nieuchronnie zmierza ku ateizmowi, gdyż jego fałszywe założenia są fundamentem cywilizacji. 

Kult nauki odrzuca wszystko, co niematerialne, zaś ludzie pozbawieni wiary tracą poczucie sensu życi. 

Pod wpływem szerzenia się relatywizmu moralnego społeczeństwo czuje się coraz bardziej zagubione. Odrzucenie Boga i religii, a także moralności powoduje przyjęcie nowych zasad, zaś tradycyjną etykę, zastępuje idea skrajnego indywidualizmu. Ostateczne stwierdzenia Dostojewskiego to: Jeśli Boga nie ma to wszystko jest dozwolone; Żądza władzy, która tkwi na dnie ludzkiej duszy, a z której wierzący w powierzchowną szczęśliwość socjaliści nie zdają sobie sprawy, może niekontrolowana doprowadzić do zbrodni.

Swoje rozmyślania filozoficzne Fiodor Dostojewski rozpoczął pod wpływem wystawy osiągnięć techniki w Londynie w 1862 r., kiedy zobaczył pomnik ku czci maszynizmu i determinizmu. Spotkał także ludzi, którzy są szczęśliwi bez Boga. Autor z kolei uważał, że człowiek pozbawiony wiary w Boga nie może cieszyć się życiem. Wierzył też, że wiarę w Stwórcę może wzbudzić prawdziwa miłość. To jest najczęstsza droga powrotu do dobra.

Zgadzam się z Dostojewskim, gdyż takich właśnie dróg szukał, rozmyślając w swoich utworach nad sensem wiary i nad różnymi możliwościami ukazania tejże drogi ateistom oraz Rosjanom, którzy nie są jeszcze utwierdzeni w swojej wierze.